Empatia… zastanawiałeś się, dlaczego Twoje starannie zaplanowane strategie czasami nie przynoszą rezultatów? W świecie, gdzie liczą się wyniki i efektywność, łatwo zapomnieć o znaczeniu zrozumienia pracownika. Brak empatii prowadzi do niskiego morale zespołu, spadku produktywności, a w końcu do rezygnacji z pracy. To błędne koło frustracji i nieefektywności może zatrzymać rozwój nawet najbardziej obiecującej firmy.
Ale jest prosty sposób, żeby poradzić sobie z tym problemem… Zdobycie tej wiedzy zajmie Ci mniej niż 5 minut! W tym artykule odkryjesz, jak wprowadzenie empatii do codziennego zarządzania może diametralnie zmienić relacje w zespole i znacząco zwiększyć jego efektywność.
Główne kategorie empatii
Empatia to zdolność do zrozumienia i współodczuwania emocji innych ludzi. Tak w uproszczeniu. Gdyby każdy był empatyczny, żylibyśmy w harmonii jako społeczeństwo. Tak nie jest. W dzisiejszym, dynamicznym świecie, pełnym różnorodności i wyzwań, umiejętność wykazywania empatii staje się kluczowym elementem budowania zdrowych relacji, w życiu osobistym, społecznym, jak i zawodowym.
Empatia dzieli się na kilka podstawowych kategorie:
#1 Empatia emocjonalna
Polega na współodczuwaniu emocji drugiej osoby. To zdolność do poczucia radości, smutku i bólu razem z innymi.
Pracownik mówi Ci, że ostatnio nie czuje się najlepiej – jest zmęczony, przeładowany pracą. Na przykład, zamiast powiedzieć mu, że „musi się ogarnąć„, powiedz: „Rozumiem, że to może być trudne. Mogę Ci jakoś pomóc w tej sytuacji?”
#2 Empatia poznawcza
To zdolność do rozumienia perspektywy drugiej osoby, nawet jeśli nie dzielimy tych samych emocji. To umiejętność dostrzegania punktu widzenia innych ludzi, na przykład wydarzenie, w którym rozumiemy, dlaczego ktoś inaczej reaguje na sytuację, nawet jeśli sami nie czujemy tych emocji.
Przykład
Pracownik mówi Ci, że nie zdążył zrobić zadania na czas. Zamiast go ochrzanić i powiedzieć, że nie można na niego liczyć, powiedz: „Rozumiem, że ta nowa technologia może być ciężka do opanowania. Chętnie zorganizuje dla Ciebie dodatkowe szkolenie, ok?”.
#3 Empatia moralna
Dotyczy rozumienia moralnych aspektów sytuacji i zdolności rozróżniania co jest właściwe i etyczne, a co niesprawiedliwe. Poza tym to też gotowość do podejmowania działań zgodnych z wartościami moralnymi.
Pracownik mówi Ci, że zadanie, które mu zleciłeś, jest sprzeczne z jego zasadami moralnymi. Zamiast mówić mu, że średnio interesują Cię jego poglądy, powiedz: „Rozumiem, że wartości, którymi się kierujesz, są dla ciebie kluczowe. Co możemy w tej sytuacji zrobić?
#4 Empatia sytuacyjna
To zdolność do wczuwania się w konkretne sytuacje, zrozumienia ich kontekstu i wpływu na emocje osób w danej chwili.
Przykład
Pracownik mówi Ci, że ma już dość pracowania na dwóch etatach i robienia rzeczy za dwie osoby. Zamiast powiedzieć mu, że nie masz wpływu na ilość chętnych do pracy, możesz powiedzieć: „Rozumiem, że masz sporo na głowie z powodu nagłego wzrostu obciążenia pracą. Czy w związku z tym możemy razem przejrzeć listę twoich obowiązków i ewentualnie rozważyć przerzucenie części z nich na kogoś innego?”
#5 Empatia afektywna
To spontaniczna reakcja emocjonalna na doświadczenia innych, bez świadomego myślenia. To taki rodzaje empatii, który pojawia się automatycznie.
Przykład
Pracownik przez ostatni rok naprawdę ciężko pracował nad jednym z projektów, który udało mu się ostatnio zakończyć. Zamiast powiedzieć tylko: „Gratulacje” postaraj się pokierować rozmowę w ten sposób: „Gratuluję! To niewątpliwie było bardzo trudne zadanie. Jak się czujesz?”
#6 Empatia kognitywna
To intelektualne i świadome zrozumienie perspektyw i uczuć innych, które wymaga aktywnego myślenia, analizy sytuacji i, bez wątpliwości, jej intelektualnego przyswojenia. Podam przykład, żeby uprościć.
Przykład
Pracownik miał przygotować Ci propozycje rozwiązania jednego z problemów, który dotyczy organizacji pracy całej firmy. Niestety, z różnych powodów już po raz trzeci przekłada termin przedstawienia rozwiązań. Zamiast na niego nakrzyczeć, że nie możesz na niego liczyć, postaraj się zrozumieć, co stoi za takim opóźnieniem i w jaki sposób możesz go wesprzeć.
Powiedz: „Rozumiem, że analizujesz różne opcje w tej sytuacji. Mogę pomóc Ci w zebraniu dodatkowych informacji, żeby trochę ułatwić Ci znalezienie propozycji rozwiązania?”
Dlaczego empatia jest ważna?
Może pomyślisz… poważnie? Mam tak niańczyć dorosłych ludzi? Cóż. To wszystko zależy od tego, jakim liderem chcesz być. Empatia po prostu sprawia, że ludzie zaczynają bardziej Ci ufać. To z kolei pomaga w budowaniu lepszych relacji z pracownikiem. No, a to wzmacnia Twoje możliwości wywierania wpływu na pracownika. I koło się zamyka.
Oto jeszcze kilka powodów, dla których empatia jest ważna:
– rozwiązywanie konfliktów: pomaga w rozwiązywaniu konfliktów, np. w pracy, umożliwiając zrozumienie punktu widzenia drugiej strony. Jeśli potrafisz empatycznie spojrzeć na sytuację, szybciej doprowadzisz do kompromisu i znalezienia rozwiązania korzystnego dla obu stron
– wspieranie rozwoju osobistego: empatia sprzyja rozwojowi osobistemu, co pomaga ludziom w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi. Wspierające relacje oparte na empatii mogą być motorem wzrostu i samorealizacji
– zwiększanie zadowolenia z pracy: w kontekście zawodowym empatia jest kluczowa. Pracownicy, którzy czują, że są rozumiani i wspierani przez swoich współpracowników i przełożonych, są bardziej zadowoleni z pracy. A prze to, są bardziej efektywni i lojalni wobec szefa i firmy.
Czy można rozwijać empatię?
Oczywiście! Jednak jest to proces, który wymaga świadomego wysiłku. Poniżej kilka praktycznych kroków, które można podjąć, aby rozwinąć tę umiejętność:
1) Aktywne słuchanie: Staraj skupiać się na tym, co mówi druga osoba bez rozpraszania się myślami o innych sprawach, czy przerywaniu jej. Okazuj zainteresowanie jej perspektywą. Unikaj oceniania i skup się na zrozumieniu. Zwracaj też uwagę na mowę ciała i reaguj na to, co zostało powiedziane.
2) Rozwijaj wyobraźnię: stawiaj się w sytuacjach innych ludzi. Próbuj zrozumieć, jakie uczucia i myśli zaprzątają ich głowy – to pozwoli Ci lepiej zrozumieć ich perspektywę.
3) Ćwicz empatię: codzienne sytuacje to świetne pole do praktykowania empatii. Zastanów się, jakie uczucia mogą towarzyszyć innym ludziom w danych sytuacjach, na przykład podczas podróży do pracy, zakupów czy spotkania ze znajomymi. Te z pozoru małe aktywności i ćwiczenia mogą przenieść tę umiejętność na wyższy poziom.
4) Rozwijaj samoświadomość emocjonalną: warto rozwijać zdolność empatycznego spojrzenia na siebie samego, co z pewnością pozwoli też na głębsze zrozumienie własnych emocji. Na przykład, zastanawiaj się, jakie są twoje reakcje w emocjonalnych chwilach i jakie reakcje mogą wystąpić u innych ludzi w wyniku tej samej sytuacji.
5) Uczestnictwo w warsztatach i szkoleniach: wiele organizacji ma też w swojej ofercie warsztaty i szkolenia dotyczące rozwoju umiejętności interpersonalnych, w tym także empatii. Uczestnictwo w tego typu szkoleniach zdecydowanie może dostarczyć narzędzi i praktycznych wskazówek do skutecznego rozwijania empatii w kontekście osobistym (i zawodowym). Polecam metodę POWERR Feedback.
Empatia i jej wpływ na pracę zawodową
Wbrew pozorom, empatia w rzeczywistości ma ogromne znaczenie i wpływ na pracę zawodową. Wpływa nie tylko na relacje międzyludzkie, ale też na efektywność zespołów i ogólne zadowolenie z pracy. To dotyczy wszystkich managerów i pracowników.
Żeby było łatwiej zrozumieć, jak empatia ma się do pracy zawodowej i relacji między pracownikami, podam kilka sytuacji, gdzie empatia zdaje egzamin w przypadku rozwiązywaniu konfliktów, motywowaniu pracowników czy ogólnym zrozumieniu punktu widzenia drugiej osoby.
Sytuacja 1:
Kolega: „Nie rozumiem, dlaczego zawsze musisz robić wszystko tak dokładnie. To spowalnia cały proces!”
Ty: „Rozumiem, że moje podejście może sprawiać wrażenie czepialstwa o detale. To powiedz mi, jakie są Twoje oczekiwania i jak mogę dostosować swoją pracę, żeby lepiej się nam współpracowało.”
Sytuacja 2:
Pracownik: „Kiepsko się dzisiaj czuję. Mam problemy rodzinne, co wpływa na moje samopoczucie.”
Szef: „Rozumiem, że przechodzisz przez trudny okres. Jeśli potrzebujesz dodatkowego czasu wolnego lub chciałabyś o tym porozmawiać, daj mi znać. Porozmawiajmy.”
Sytuacja 3:
Pracownik: „Udało mi się zakończyć ten projekt przed terminem! Ale się cieszę.”
Szef: „Gratulacje! To na prawdę imponujące osiągnięcie. Jak się czujesz po zakończeniu projektu?”
Sytuacja 4:
Pracownik: „Uważam, że zmiana w organizacji naszych spotkań zespołowych mogłaby zwiększyć naszą efektywność.”
Szef: „Dziękuję, że podzieliłeś się tym spostrzeżeniem. Twój punkt widzenia może być bardzo przydatny. Mógłbyś rozwinąć, co masz na myśli?”
Sposoby na wzmocnienie empatii w pracy
Jednym ze sposobów wzmocnienia tej cechy jest organizacja szkoleń z empatii, podczas których pracownicy mogą rozwijać umiejętności interpersonalne. Szkolenia takie są idealnym rozwiązaniem zarówno dla liderów, jak i pracowników. Można też zorganizować indywidualne sesje coachingowe, które pomogą rozwinąć umiejętności empatii i efektywnego wykorzystania ich w codziennych zawodowych sytuacjach.
Kolejnym ze sposobów, stosunkowo łatwym i skutecznym, jest wspólne działanie.
Angażowanie ludzi we wspólne, integrujące zespół projekty są idealnym sposobem na budowanie więzi opartych na empatii. Włączanie pracowników w różnego rodzaju akcje charytatywne, CSR i działania społeczne również jest dobrym sposobem na rozwijanie tej umiejętności.
Wprowadzenie kultury feedbacku (o której wspominałem w moim kursie POWERR feedback) opartej na zrozumieniu i wspieraniu pracowników również może mieć znaczny wpływ na wzrost empatii w zespole.
Empatia – podsumowanie
Podsumowując, jak wynika z powyższego, empatia to nie tylko dodatek do pracy. To kluczowy element skutecznego zarządzania, budowania zespołów, tworzenia pozytywnej i zdrowej kultury organizacyjnej. Warto inwestować w rozwijanie tej umiejętności, bo ostatatecznie przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i samej organizacji.
Odkryj Sekrety Przywództwa w 10 Minut Dziennie
Czujesz, że tradycyjne szkolenia z zarządzania pożerają Twój czas i pieniądze, a efekty są niewielkie? Chcesz się rozwijać, ale nie możesz znaleźć na to wystarczająco dużo czasu?
Poznaj E-book "30 Inspirujących Historii dla Managerów"!
To nie jest zwykła książka w formacie pdf, epub i mobi. To Twoja droga do szybkiej i efektywnej nauki przywództwa.
30 Niesamowitych Historii: Każda z nich kryje w sobie cenną lekcję, którą możesz od razu zastosować w praktyce.
Tylko 10 Minut Dziennie: Zapomnij o długich i męczących szkoleniach. Wystarczy chwila z tą książką każdego dnia, aby zacząć zmieniać Twoje podejście do zarządzania.
Wiedza w Pigułce: Praktyczne lekcje, które możesz od razu wykorzystać w swojej pracy, bez zbędnego teoretyzowania.
Odpowiedz