Macierz BCG to analityczne narzędzie stworzone przez firmę konsultingową Boston Consulting Group w latach 70. XX wieku. W wielkim skrócie służy ono do kategoryzacji produktów lub linii produktów, które mają w swojej ofercie firmy. Macierz dzieli produkty według ich wzrostu rynkowego i udziału w rynku.
Historia Macierzy BCG
W latach 60. i 70. wiele korporacji posiadało w swoim portfolio mnóstwo różnych typów produktów. To komplikowało zarządzanie inwestycjami, dlatego managerowie potrzebowali narzędzia, które pomogłoby im łatwiej podejmować decyzje dotyczące przyszłych inwestycji.
Firma BCG rozumiejąc pojawiający się problem stworzyła koncepcję macierzy znaną jako Macierz BCG. Dzięki temu, że była prosta w swojej budowie, macierz BCG szybko przyjęła się w środowisku biznesowym na całym świecie.
Macierz BCG – Opis
Macierz BCG składa się z czterech kwadrantów, które reprezentują różne kombinacje wzrostu rynku i udziału w rynku.
Zgodnie z macierzą produkty dzielimy na 4 podstawowe kategorie
#1 Gwiazdy (Stars)
#2 Dojne Krowy (Cash Cows)
#3 Zapytania (Question Marks)
#4 Psy (Dogs).
Gwiazdy (Stars)
Opis: Produkty w tej kategorii macierzy BCG mają wysoki udział w rynku, a rynek jest rosnący.
Cechy: Często przynoszą duże dochody i są liderami w swoim rynku.
Strategia: Należy kontynuować inwestycje, żeby wykorzystać potencjał wzrostu i utrzymać pozycje lidera.
Krowy mleczne (Cash Cows)
Opis: Produkty z dużym udziałem w rynku, który jest stabilny i wolno rosnący.
Cechy: Przynoszą znaczne dochody, bez ogromnej inwestycji.
Strategia: Należy eksploatować te produkty, minimalizując inwestycje i maksymalizując przepływ gotówki, którą można zainwestować w inne produkty.
Zapytania (Question Marks)
Opis: Produkty o niskim udziale w rynku, ale w szybko rosnącym rynku.
Cechy: Te produkty w macierzy BCG mogą stać się liderem rynku. Mogą też odnieść porażkę, stąd tzw. Question Marks.
Strategia: Należy dokładnie ocenić potencjał produktu i ewentualnie doinwestować produkt, by mógł stać się Gwiazdką albo całkowicie usunąć produkt z rynku.
Psy (Dogs)
Opis: Produkty z niskim udziałem w powoli rosnącym lub nierosnącym rynku.
Cechy: Przynoszą niski dochód. Nie mają perspektyw wzrostu.
Strategia: Należy przemyśleć i rozważyć restrukturyzację, wycofanie produktu z rynku.
Przykład Macierzy BCG
Przykład macierzy BCG – Firma Apple
Psy
Mimo że Apple to globalny gigant technologiczny, to niektóre produkty w pewnym momencie ostały zaliczone do kategorii Dogs w macierzy BCG.
Ten produkt to IPod.
Rozwój smartphonów, WI-FI, aplikacji streamingowych, spadł popyt na tego typu produkty.
Znaki Zapytania
Apple wprowadziło AppleTV+, usługę podobną do Netflixa. To trudny rynek, gdzie trudno było zająć miejsce obok kluczowych graczy. (Amazon Prime, Netflix). Nie do końca wiadomo, czy ten rynek będzie w długim terminie odpowiedni dla Apple. Stąd w macierzy BCG można zaliczyć ją do znaków zapytania.
Dojne Krowy
Komputery Apple to zdecydowanie Mleczne Krowy Apple. Rynek jest już dosyć dojrzały i Apple ma duże udziały w nim. Głównym konkurentem jest Microsoft.
Gwiazdy
Do gwiazd można zaliczyć Iphony.
Dlaczego?
Mimo ogromnego udziału w rynku ta technologia wciąż wymaga dużych inwestycji. Co roku pojawia się nowy iPhone, co wymaga sporych nakładów finansowych.
Zalety budowania macierzy
Macierz BCG pomaga firmom podejmować strategiczne decyzje dotyczące tego gdzie i w jakie produkty inwestować swoje środki.
Jest prosta i intuicyjna w użyciu. Pomaga wizualizować portfel produktów. Pomaga w lepszej alokacji zasobów.
W jakich branżach najczęściej jest wykorzystywana macierz BCG?
To narzędzie jest uniwersalne i może być wykorzystywane niemal w każdej branże, ale kila z nich szczególnie często korzysta z macierzy BCG.
Do tych branż należą m.in:
- FMCG – szerokie portfolio produktów szybkozbywalnych.
- Elektronika – firmy często wprowadzają nowe produkty utrzymując jednocześnie te starsze modele.
- Firmy farmaceutyczne – szeroka gama produktów.
- Automotive
- Bankowość i usługi finansowe
- Turystyka i hotelarstwo
Jak w praktyce zbudować macierz BCG?
Budując macierz BCG w swojej firmie, stosuj te kilka kroków:
Krok 1: Wybierz jednostki biznesowe lub produkty do analizy
Rozpocznij od zidentyfikowania jednostek biznesowych lub produktów, które chcesz ocenić za pomocą macierzy BCG. To mogą być produkty, marki, linie produktów lub różne obszary działalności firmy.
Krok 2: Określ udział w rynku
Oblicz udział w rynku (Market Share) dla każdej jednostki biznesowej lub produktu. Możesz to zrobić, porównując swoje obroty lub ilość sprzedanych jednostek do całkowitego rynku w danej branży lub kategorii produktów.
WSKAZÓWKA
Jak możesz obliczyć udział w rynku?
Raporty rynkowe: Firmy badawcze i konsultingowe często publikują raporty rynkowe, które zawierają informacje o udziale w rynku różnych firm i produktów w danej branży. Przeszukaj dostępne raporty rynkowe w twojej dziedzinie.
Dane wewnętrzne: Możesz korzystać z danych wewnętrznych, takich jak raporty finansowe, dane sprzedażowe i statystyki klientów, aby określić udział w rynku swoich produktów lub usług.
Badania własne: Przeprowadź badania ankietowe lub wywiady z klientami, aby uzyskać informacje na temat udziału w rynku. Możesz również korzystać z analizy SWOT i analizy konkurencji.
Dane publiczne: W niektórych branżach dostępne są publicznie dostępne dane dotyczące rynku, takie jak dane giełdowe, raporty regulacyjne czy statystyki branżowe.
Badania konkurencji: Śledź działania konkurencji i zbieraj informacje o ich udziale w rynku, jeśli to możliwe. Możesz korzystać z dostępnych źródeł informacji o konkurencji, takich jak strony internetowe, raporty prasowe i analizy rynkowe.
Konsultacje z ekspertami: Konsultacje z ekspertami branżowymi lub konsultantami mogą pomóc w uzyskaniu informacji na temat udziału w rynku i ogólnych trendów rynkowych.
Badania rynkowe: W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie własnych badań rynkowych, takich jak ankietowanie klientów lub analiza danych zebranych od dostawców.
Odzyskaj kontrolę nad swoim czasem i zadaniami, odblokuj w kalendarzu miejsce dla siebie, rodziny, realizację pasji, nie rezygnując ze swojej kariery
Praktyczny kurs produktywności dla zapracowanych managerów, przedsiębiorców i specjalistów, dzięki któremu zbudujesz skuteczny system produktywności, nawet jeśli wszystkie inne metody dotychczas Cię zawiodły
Krok 3: Określ tempo wzrostu rynku
Zbadaj i określ tempo wzrostu rynku dla każdej jednostki biznesowej lub produktu. To może wymagać analizy trendów rynkowych i prognoz na przyszłość.
WSKAZÓWKA
Jak zbadać to w praktyce?
Branżowe strony internetowe: Strony internetowe branżowe, takie jak portale informacyjne, czasopisma branżowe i blogi specjalistyczne, często publikują artykuły i raporty zawierające informacje na temat trendów i tempa wzrostu w danej branży.
Organizacje branżowe: Organizacje i stowarzyszenia branżowe często zbierają i publikują dane statystyczne dotyczące rozwoju rynku w danej dziedzinie. Przeszukaj strony internetowe takich organizacji.
Raporty badawcze: Firmy badawcze, takie jak Gartner, Forrester Research, Nielsen czy IBISWorld, publikują raporty rynkowe zawierające dane dotyczące rozwoju rynku. Często te raporty są dostępne do zakupu lub subskrypcji.
Raporty rządowe: W niektórych krajach rządy zbierają i publikują dane statystyczne dotyczące różnych branż i rynków. Przeszukaj oficjalne strony internetowe agencji rządowych. (GUS, EUROSTAT)
Banki danych: Banki danych, takie jak Statista, Bloomberg czy Euromonitor International, oferują dostęp do szerokiej gamy danych rynkowych, w tym informacji na temat tempa wzrostu rynku.
Dane z serwisów finansowych: Strony internetowe takie jak Bloomberg, Yahoo Finance czy CNBC często publikują aktualne informacje na temat rynków finansowych i gospodarczych, co może dostarczyć wskazówek dotyczących tempa wzrostu rynku.
Raporty analityków finansowych: Śledzenie raportów i analiz finansowych dostępnych na stronach internetowych firm inwestycyjnych i banków może dostarczyć informacji na temat oczekiwanego wzrostu rynku w przyszłości.
Badania rynkowe własne
Krok 4: Umieść jednostki biznesowe lub produkty na macierzy BCG
W oparciu o obliczone wartości udziału w rynku i tempa wzrostu rynku, umieść jednostki biznesowe lub produkty na macierzy BCG. Możesz użyć grafiki lub arkusza kalkulacyjnego.
Krok 5: Interpretuj pozycje na macierzy
Macierz BCG ma cztery główne obszary: „Gwiazdy”, „Znaki zapytania”, „Krowy Mleczne” i „Psy”. Przypisz każdej jednostce biznesowej lub produktowi odpowiednią kategorię na podstawie ich pozycji na macierzy.
Krok 6: Analizuj i podejmij decyzje
Przeprowadź analizę na podstawie pozycji jednostek biznesowych lub produktów na macierzy BCG. Postaraj się zrozumieć, dlaczego znalazły się w danej kategorii.
Na podstawie analizy podejmij decyzje strategiczne dotyczące każdej jednostki biznesowej lub produktu. Na przykład, zdecyduj, czy inwestować więcej w „Gwiazdy”, czy też może zrezygnować z „Psów” lub przekierować środki na „Znaki zapytania” lub „Dojne Krowy”.
Krok 7: Monitoruj i dostosowuj
Regularnie monitoruj pozycje jednostek biznesowych lub produktów na macierzy BCG. Rynkowe warunki mogą się zmieniać, dlatego dostosowuj swoje strategie w miarę potrzeb.
Pamiętaj, że macierz BCG to narzędzie pomocnicze, które może być użyteczne w procesie podejmowania decyzji, ale nie powinno być jedynym czynnikiem decydującym. Warto brać pod uwagę także inne aspekty, takie jak analiza SWOT, trendy rynkowe i strategia firmy.
Inne przykłady macierzy BCG
Macierz BCG firmy Samsung
Macierz BCG firmy KFC
Więcej przykładów znajdziesz na tej stronie
Macierz BCG – Podsumowanie
Macierz BCG to proste narzędzie, które pomaga firmom ocenić pozycję na rynku i podejmować decyzje strategiczne. Korzystanie z macierzy BCG ma wiele zalet, w tym prostą ocenę rynkowej pozycji, skupienie na priorytetach, wsparcie dla strategii, wizualizację portfela, analizę konkurencyjną i monitorowanie postępów. Jeśli posiadasz
Odpowiedz